Tọa đàm “Điều tra các vụ tham nhũng lớn gần đây ở Việt Nam: Kết quả, thuận lợi, thách thức”

Tiếp nối chuỗi Tọa đàm về chủ đề Quản trị Nhà nước và phòng chống tham nhũng (QTNN và PCTN) trong khuôn khổ Dự án Hỗ trợ chương trình đào tạo thạc sĩ định hướng nghiên cứu chuyên ngành Quản trị nhà nước và phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam, ngày 27/5/2020, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) đã tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Điều tra các vụ tham nhũng lớn gần đây ở Việt Nam: Kết quả, thuận lợi, thách thức” do GS.TS. Bùi Minh Thanh – nguyên điều tra viên cao cấp, Bộ Công an là diễn giả chính. 

Toàn cảnh Tọa đàm

Tham gia Tọa đàm có PGS.TS. Nguyễn Hoàng Anh – Chủ nhiệm Bộ môn Lý luận Nhà nước và Pháp luật (LLNN&PL), PGS.TS. Nguyễn Minh Tuấn – Phó Chủ nhiệm Bộ môn LLNN&PL, PGS.TS. Vũ Công Giao – Chủ nhiệm Bộ môn Luật Hiến pháp – Luật Hành chính, PGS.TS. Đặng Minh Tuấn – Phó Chủ nhiệm Bộ môn Luật Hiến pháp – Luật Hành chính, GS.TS. Nguyễn Đăng Dung – Giảng viên cao cấp, TS. Mai Văn Thắng – Trưởng phòng QLKH&HTPT, cùng các giảng viên, sinh viên, học viên của Khoa.  

PGS.TS. Đặng Minh Tuấn phát biểu mở đầu

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, PGS.TS. Đặng Minh Tuấn cho biết đây là Tọa đàm thứ 2 trong khuôn khổ Dự án thực hiện trong năm 2020. Với Tọa đàm này, PGS hi vọng các bạn học viên, sinh viên sẽ biết thêm kiến thức, những nhiệm vụ mà Nhà nước đang triển khai để phòng, chống tham nhũng.

GS.TS. Bùi Minh Thanh thuyết trình tại Tọa đàm

Đi vào nội dung chính của Tọa đàm, GS.TS. Bùi Minh Thanh đã trình bày chi tiết những kết quả, thuận lợi và thách thức trong quá trình điều tra các vụ án tham nhũng. Theo đó, tham nhũng là hiện tượng xã hội tiêu cực tồn tại ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tham nhũng gây thiệt hại nghiêm trọng đến các nguồn lực công, xâm hại đến hoạt động đúng đắn của bộ máy nhà nước, làm sai lệch công lý, công bằng xã hội, làm suy giảm niềm tin, cản trở các nỗ lực giảm nghèo và phát triển đất nước, xã hội. Công tác phòng, chống tham nhũng được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp, lâu dài. Đến nay, cuộc đấu tranh PCTN đã có một bước tiến mạnh, đạt được nhiều kết quả toàn diện, tích cực, rõ rệt, để lại dấu ấn tốt, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, được nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Tham nhũng đang từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi và có chiều hướng thuyên giảm, góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Với những kết quả nổi bật là nhiều bị can là người nắm chức vụ quan trọng song nhiệm vụ điều tra nhằm phòng, chống, xử lý tham nhũng vẫn được tiến hành minh bạch, nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ và việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng cũng được chú trọng. Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế về kinh tế – xã hội và PCTN được đẩy mạnh, từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để “không thể tham nhũng”. Nhiều quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, quản lý kinh tế – xã hội và PCTN được ban hành và tổ chức thực hiện quyết liệt, đi vào cuộc sống, vừa để giáo dục, phòng ngừa, ngăn chặn, vừa là căn cứ để phát hiện và xử lý các sai phạm, tham nhũng. Công tác thanh tra, kiểm tra có sự phối hợp chặt chẽ để hoàn thành tốt nhiệm vụ. GS cũng dẫn chứng một số đại án như: Phạm Công Danh cùng đồng phạm, Hứa thị Phấn, Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh và đồng phạm,  Châu Thị Thu Nga và đồng phạm, Ngân hàng Đông Á, Hà Văn Thắm,…Nhắc đến đại án mua máy xét nghiệm trong thời kỳ dịch covid-19 diễn ra, diễn giả cho biết sự việc xảy ra ở hầu hết các tỉnh thành trên cả nước và đang được điều tra, làm rõ. Tuy có đạt được kết quả nhất định trong công tác phòng, chống tham nhũng song đây là nhiệm vụ hệ trọng, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, phải kiên quyết, kiên trì với những bước đi vững chắc, tích cực, chủ động, có trọng tâm, trọng điểm. Chính vì vậy, GS cũng chỉ ra rằng nhiệm vụ này cũng đặt ra những thách thức lớn về việc xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng; cơ chế răn đe, trừng trị nghiêm khắc để không dám tham nhũng; cơ chế bảo đảm để không muốn tham nhũng. Gắn PCTN với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; gắn PCTN, lãng phí với xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân; Việc thu thập, củng cố, đánh giá, sử dụng chứng cứ chứng minh hành vi tham nhũng (đặc biệt đối với đối tượng chống lưng dân đến không có chứng cứ trực tiếp) – những chứng cứ phi vật chất cũng cần có cơ chế chặt chẽ.

Trao đổi về chủ đề của Tọa đàm, PGS.TS. Đặng Minh Tuấn trao đổi thêm về vai trò của Đảng trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở nước ta hiện nay.

PGS.TS. Vũ Công Giao trao đổi tại Tọa đàm

Phát biểu tại Tọa đàm, PGS.TS. Vũ Công Giao nêu quan điểm về nguy cơ xung đột của các văn bản, đường lối chỉ đạo của Đảng với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và hướng xử lý nếu có.

TS. Lê Lan Chi trao đổi tại Tọa đàm

Liên quan đến việc dẫn độ tội phạm và tương trợ tư pháp, TS. Lê Lan Chi chỉ ra những thuận lợi để điều tra án tham nhũng hiện nay có sự thuận lợi đến từ quy trình tố tụng, cơ quan tiến hành tố tụng, sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng. TS cũng đặt ra câu hỏi về sự khó khăn từ quá trình chuyển hóa chứng cứ trinh sát thành chứng cứ pháp lý? Các giai đoạn huyển hóa chứng cứ? Vấn đề đặt ra với những kết quả trinh sát mà không thể chuyển hóa thành chứng cứ.

Diễn giả đã giải đáp, trao đổi các thắc mắc đến từ các chuyên gia, học viên tham dự Tọa đàm. Dù trong thời gian có hạn nhưng Tọa đàm cũng đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo giảng viên, chuyên gia, học viên, sinh viên. Hi vọng chuỗi hoạt động này của Dự án sẽ góp phần củng cố thêm kiến thức, kinh nghiệm trong quá trình học tập, nghiên cứu của học viên, sinh viên.

Chụp ảnh lưu niệm