Hội thảo triển khai dự án Giai đoạn 2 của Chương trình hỗ trợ các nguyên tắc tranh tụng trong Tư pháp hình sự tại Việt Nam

Sáng ngày 24/11/2020, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) đã tổ chức Hội thảo triển khai dự án Giai đoạn 2 của Chương trình hỗ trợ các nguyên tắc tranh tụng trong Tư pháp hình sự tại Việt Nam: Nâng cao kiến thức nền tảng về tranh tụng hình sự cho sinh viên luật dựa trên đánh giá thực tiễn tranh tụng sau khi Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 có hiệu lực pháp luật.

Toàn cảnh Hội thảo

Tham dự Hội thảo, về phía đơn vị tài trợ có ông Jonathan Gandomi, đại diện nhà tài trợ Đại sứ quan Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Seán O’Connell, đại diện UNDP. Về phía Khoa Luật có PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh – Chủ nhiệm Khoa, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Hỗ trợ pháp lý (LERES), Khoa Luật, ĐHQGHN, TS. Lê Lan Chi – Phụ trách Bộ môn Tư pháp Hình sự. Ngoài ra, Hội thảo còn có sự có mặt của đông đảo chuyên gia, luật sư, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh – những người biết, ủng hộ, quan tâm và tham gia dự án này.

PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh phát biểu khai mạc

Phát biểu mở đầu Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh cho biết Dự án này sẽ giúp sinh viên, học viên cao học được trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản về tranh tụng, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo luật tại Khoa Luật, ĐHQGHN. Với phương châm học đi đôi với hành, khi ra trường ngoài kiến thức pháp luật, sinh viên còn có ký năng mềm, kỹ năng hành nghề luật, Khoa Luật hi vọng thông qua các hoạt động của dự án với sự tham gia của các đoàn luật sư sẽ giúp ích cho các bạn. Đặc biệt, khi tham gia dự án này kiến thức và kỹ năng của luật sư cũng được nâng cao, đồng thời cũng sẽ có một số kiến nghị hoàn thiện chính sách pháp luật về tranh tụng hình sự cũng được đưa ra.

PGS cho biết với dự án này, Khoa Luật đã giao cho LERES là đơn vị thực hiện Dự án. Trung tâm có bề dày kinh nghiệm và đã thực hiện thành công giai đoạn 1 dự án này. PGS mong rằng LERES sẽ tiếp tục triển khai tốt và thành công giai đoạn 2 để góp phần nâng cao chất lượng đào tạo luật tại Khoa Luật và cao hơn nữa là hoàn thiện chính sách pháp luật về tranh tụng hình sự. PGS cũng gửi lời cám ơn tới UNDP tại Việt Nam, ĐSQ Hoa Kỳ và các Đoàn Luật sư đã tài trợ, ủng hộ và tham gia dự án.

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí phát biểu tại Hội thảo

Đại diện LERES – đơn vị triển khai dự án, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí cho biết Dự án này tiếp tục kết quả của Giai đoạn 1 đã kết thúc năm 2018 trong bối cảnh có những thay đổi mới về tranh tụng của Bộ Luật Tố tụng Hình sự (BLTTHS) 2015 và kinh nghiệm thực tế tranh tụng của luật sư trong vụ án hình sự kể từ khi BLTTHS có hiệu lực năm 2018. Trên cơ sở đó, sẽ cập nhật, chỉnh sửa nội dung tài liệu học tập được biên soạn trong giai đoạn trước, từ đó sinh viên, học viên được nâng cao hơn nữa kiến thức, kỹ năng nền tảng về tranh tụng gắn với thực tiễn. Cũng thông qua dự án, một bản kiến nghị, đề xuất chính sách cũng sẽ được thực hiện nhằm góp phần hoàn thiện nguyên tắc tranh tụng, đồng thời nâng cao kiến thức, kỹ năng tranh tụng của luật sư trong vụ án hình sự. Hội thảo khởi động này cũng chính là hoạt động đầu tiên của dự án nhằm xây dựng một đề cương về các điểm mới trong BLTTHS 2015 cũng như các kỹ năng cần có của luật sư để đáp ứng các yêu cầu đặt ra về tranh tụng trong BLTTHS 2015. PGS hi vọng các quý vị đại biểu, các luật sư, thầy cô của Khoa Luật sẽ có đóng góp tích cực cho hai nội dung của dự án.

ông Seán O’Connell phát biểu và giới thiệu dự án tại Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo và giới thiệu Dự án, đại diện UNDP tại Việt Nam, ông Seán O’Connell chia sẻ nghề Luật sư là một nghề cao quý – là một công việc có đặc quyền và trách nhiệm to lớn trong xã hội, một công việc có ý nghĩa quan trọng đối với việc thúc đẩy công bằng xã hội và nhân quyền cho tất cả mọi người, nhưng đặc biệt đối với các nhóm dễ bị tổn thương, những người thường cần sự giúp đỡ của Luật sư nhất. Chính vì vậy, những kỹ năng khi thực hành pháp luật sẽ được dạy tốt nhất bởi những người hành nghề, và ở đây chính là các Luật sư giàu kinh nghiệm – người đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền của mọi người trong xã hội, và những thay đổi mới trong BLTTDS giúp tăng cường vai trò này ở Việt Nam. Thông qua dự án này, UNDP mong muốn hỗ trợ các Luật sư trước hết là hoàn thành tốt vai trò của họ trong việc bảo vệ quyền lợi cho khách hàng của họ và thứ hai là hướng dẫn thế hệ luật sư tiếp theo bằng cách cung cấp cho họ những kỹ năng cần thiết tiếp tục và xây dựng dựa trên những nỗ lực của bạn, vì sự tiến bộ của công lý ở Việt Nam.

Giai đoạn 2 của dự án sẽ tập trung nhóm đối tượng chủ yếu của Dự án là sinh viên luật của Khoa Luật, ĐHQGHN và một số trường đại học khác có đào tạo chuyên ngành luật của Việt Nam thông qua ba nhóm hoạt động sau:

1) Đào tạo và nâng cao năng lực,

2) Khảo sát và đánh giá việc thực hiện tranh tụng, kinh nghiệm tranh tụng sau khi Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có hiệu lực, và

3) Cải thiện chất lượng đào tạo kiến thức nền tảng về tranh tụng về mặt phương pháp và tài liệu học tập dựa trên những sửa đổi, bổ sung của cuốn “Cẩm nang hướng dẫn thực hành đại diện tranh tụng (dành cho sinh viên, học viên)” đã được xuất bản.

Mục tiêu của dự án là thông qua sự giúp đỡ của các Luật sư và các Đoàn Luật sư góp phần vào đào tạo kiến thức, kỹ năng nền tảng về tranh tụng cho sinh viên và để các Luật sư có thể hỗ trợ tốt nhất cho sinh viên thì họ cũng cần được củng cố, nâng cao năng lực. Điều này cho thấy, dự án không chỉ có các hoạt động trực tiếp cho sinh viên mà cả trực tiếp cho Luật sư. Mục tiêu lâu dài, mang tính chiến lược hơn là đánh giá thực tiễn đã đáp ứng được gì, chưa đáp ứng được gì yêu cầu tranh tụng đặt ra trong BLTTHS 2015 để đưa ra các kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật.

Các Luật sư trình bày tham luận

Tiếp theo của Hội thảo là các tham luận đóng góp cho dự án đến từ các Đoàn Luật sư Hải Phòng, Bắc Ninh, Hà Nội, Nghệ An, Quảng Ninh.

Tổng kết Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí hi vọng những nội dung đã thảo luận tại Hội thảo sẽ được truyền tải đến các Luật sư của các Đoàn Luật sư và được phản ánh trong các ấn phẩm, chương trình đào tạo của Khoa Luật. PGS cũng trình bày các hoạt động tiếp theo của dự án sau Hội thảo khởi động là chuỗi hoạt động nâng cao năng lực Luật sư ở các Đoàn Luật sư với 2 nội dung: (1) Điểm mới về tranh tụng trong BLTTHS do LERES đảm nhận và (2) Các kỹ năng của Luật sư về tranh tụng để đáp ứng yêu cầu của các điểm mới do các Đoàn Luật sư đảm nhận.

Thông tin thêm về dự án:

Dự án do UNDP Việt Nam và ĐHQGHN thực hiện. Theo đó, ĐHQGHN đã ủy quyền cho Khoa Luật là đơn vị tiếp nhận thực hiện Dự án và LERES là đơn vị trực thuộc Khoa trực tiếp triển khai nhằm nâng cao nhận thức và năng lực cho sinh viên luật thông qua việc tiếp nhận kinh nghiệm tranh tụng thực tế sau khi Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực (từ ngày 1 tháng 1 năm 2018). Qua đó, Dự án góp phần hướng tới việc nâng cao hiệu quả thực hiện nguyên tắc tranh tụng được quy định trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015. Ngoài ra, Dự án tiếp tục hỗ trợ Khoa Luật cũng như các cơ sở đào tạo luật khác nâng cao chất lượng đào tạo, đồng thời xây dựng một bộ các đề xuất và biện pháp để tăng cường việc thực hiện các nguyên tắc tranh tụng hình sự trong Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 phục vụ cho việc đào tạo sinh viên. Kiến thức nền tảng về tranh tụng hình sự của sinh viên luật được cải thiện hơn nữa thông qua việc học hỏi kinh nghiệm thực tiễn tranh tụng sau khi Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có hiệu lực, từ đó nâng cao hiệu quả thực hiện các nguyên tắc tranh tụng tại Việt Nam.