Hội thảo khoa học quốc tế “Những vấn đề nổi bật của pháp luật kinh doanh và dân sự hiện đại của Việt Nam và Đức dưới góc nhìn so sánh”
Thực hiện chủ trương tăng cường hợp tác quốc tế về học thuật để nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học, ngày 15,16/3/2018 Khoa Luật đã phối hợp với Viện Friedrich Ebert Stiftung (FES) CHLB Đức tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Những vấn đề nổi bật của pháp luật kinh doanh và dân sự hiện đại của Việt Nam và Đức dưới góc nhìn so sánh”.
Tham dự Hội thảo có Ông Tiêu Dũng Tiến – Phó Trưởng đại diện FES tại Việt Nam, GS.TS. Michael Jaesch – Đại học Kinh tế và Kỹ thuật Berlin, TS. Sina Fontana – Đại học Goetingen, Ông Louis Rolfes – Đại học Tổng hợp Humboldt Berlin, PGS.TS. Nguyễn Như Phát – Viện Nhà nước và Pháp luật (NN&PL), PGS.TS. Bùi Nguyên Khánh – Phó Giám đốc Học viện Khoa học Xã hội, GS.TS. Lê Hồng Hạnh – Viện trưởng Viện nghiên cứu ASEAN, PGS.TS. Nguyễn Đức Minh – Viện trưởng Viện NN&PL, Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung Ương, TS. Đặng Vũ Huân – Tổng Biên tập Tạp chí NN&PL. Về phía Khoa Luật có PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh – Phó Chủ nhiệm phụ trách Khoa, PGS.TS. Ngô Huy Cương – Chủ nhiệm Bộ môn Luật Dân sự, PGS.TS. Lê Thị Hoài Thu – Quyền Chủ nhiệm Bộ môn Luật Kinh doanh, TS. Phan Thị Thanh Thủy – Phụ trách Phòng NCKH&HTPT cùng các học giả đến từ trong và ngoài Khoa Luật và các nghiên cứu sinh, học viên và sinh viên của Khoa.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh nhấn mạnh, là đơn vị đào tạo và nghiên cứu luật học có vị thế hàng đầu ở Việt Nam, Khoa Luật luôn xác định nhiệm vụ nghiên cứu và đào tạo phải song hành để tạo ra những tiền đề đạt được mục tiêu của đơn vị, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế trong giáo dục đào tạo, ngoài mở các chương trình đào tạo mới, Khoa Luật vẫn phải giữ vững vị thế đi đầu trong nghiên cứu khoa học và triển khai các hoạt động nghiên cứu mang tính chuyên sâu được xã hội quan tâm. Hiện nay, Khoa Luật đang mở rộng các hoạt động hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, trong đó có việc tổ chức các hội thảo quốc tế với sự tham gia của các chuyên gia đến từ các cơ sở đào tạo, nghiên cứu có uy tín trên thế giới và Hội thảo này chính là sự thực hiện có hiệu quả định hướng đó.
Hội thảo diễn ra trong 02 ngày 15 và 16/3, những vấn đề học thuật có giá trị đã và đang có ảnh hưởng đến xã hội đã Hội thảo tập trung nghiên cứu và thảo luận. Nội dung đầu tiên được trao đổi tại Hội thảo là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR). Đây là vấn đề không mới trên thế giới, nó đã đã được hình thành từ 1800 và đến cách đây 50 năm thuật ngữ trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp mới chính thức xuất hiện, nó nhằm mục đích tuyên truyền và kêu gọi người quản lý tài sản không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích của người khác, kêu gọi lòng từ thiện nhằm bồi hoàn những thiệt hại do các doanh nghiệp làm tổn hại cho xã hội. Tuy nhiên vấn đề trách nhiệm xã hội cũng đã làm nảy sinh nhiều tranh luận theo các chiều hướng phản đối và ủng hộ trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Những người phản đối CSR cho rằng, là một thực thể kinh doanh, doanh nghiệp chỉ có một mục đích duy nhất là tìm kiếm lợi nhuận. Hơn thế nữa được coi là chủ nhân của quyền lực công cộng, được nhân dân dựng lên và nuôi dưỡng nên chính nhà nước mới là người có trách nhiệm và nghĩa vụ phải thực hiện trách nhiệm xã hội. Tuy nhiên, trước sự lên tiếng và sức ép của cộng đồng và xã hội, vấn đề trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đã xuất hiện và trở thành mối quan tâm chung của công đồng quốc tế và ngày nay trách nhiệm xã hội không phải là vấn đề cần bàn cãi, nó đã trở thành vấn đề chính sách và pháp luật cũng như đạo đức của mỗi quốc gia.
Với chủ đề về nền kinh tế chia sẻ, các học giả cùng đã trao đổi về những góc nhìn khác nhau về nền kinh tế chia sẻ. Đó là mô hình kinh doanh hiện đại có nhiều khác biệt về bản chất cũng như cách thức vận hành so với các mô hình kinh doanh truyền thống. Cùng với thương mại điện tử, kinh tế chia sẻ xuất hiện với với những hoạt động kinh doanh được tiến hành trên nền tảng công nghệ số, hoạt động kinh doanh này đã đặt ra những yêu cầu về pháp lý để giải quyết, ví dụ điển hình ở Việt Nam là mô hình kinh doanh ứng công nghệ như UBer Grab và Airbnb (Lưu trú ngắn hạn). Đây là những hiện tượng kinh tế mới, có sức lan tỏa lớn trong xã hội và gây nhiều tranh cãi về cách thức chính phủ nên điều chỉnh pháp luật, những cho tới nay các quy định của pháp luật điều chỉnh các mô hình kinh tế này vẫn còn bỏ ngỏ và cũng không có nhiều công trình nghiên cứu về hiện tượng này dưới góc độ pháp lý. Cũng liên quan đến kinh tế chia sẻ, từ phương diện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, mô hình kinh tế chia sẻ cũng đặt ra các thách thức pháp lý không chỉ đối với bản thân người tiêu dùng mà còn đối với các thiết chế, thể chế bảo vệ người tiêu dùng còn non trẻ của Việt Nam. Các tham luận đã chỉ ra những thách thức pháp lý đối với người tiêu dùng, các thể chế, thiết chế bảo vệ người tiêu dùng trong bối cảnh phát triển mô hình kinh tế chia sẻ ở Việt nam trong thời gian tới.
Một nội dung khác cũng được trao đổi tại Hội thảo, là bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, trong đó đó có quyền sáng chế cũng là một trong những đòi hỏi của quá trình hội nhập. Sáng chế là một dạng tài sản trí tuệ có vai trò quan trọng trong nền kinh tế có tính cạnh tranh cao và trở thành nhân tố then chốt , động lực để phát triển kinh tế. Nó còn tạo ra động lực cho nghiên cứu và góp phần thu hút đầu tư và thúc đẩy chuyển giao công nghệ, khai thác hợp lý tài sản này sẽ làm gia tăng thu nhập cho doanh nghiệp, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia. Vì vậy, việc hoàn thiện hệ thống sáng chế quốc gia trên cơ sở kinh nghiệm các quốc gia phát triển, các nước như Việt Nam sẽ thiết lập được những công cụ hữu hiệu nhằm thúc đẩy được hoạt động nghiên cứu sản xuất kinh doanh tiến tới đạt được các mục tiêu phát triển khoa học công nghệ và kinh tế xã hội.

Việt Nam đang bước vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng và sự xuất hiện của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã đặt ra nhiều cơ hội và thách thức trên nhiều mặt, nhiều lĩnh vực, trong đó có những đòi hỏi về hoàn thiện thể chế, chính sách cũng như các quy định của pháp luật, Hội thảo tiếp tục nghiên cứu trao đổi các nội dung như quyền của người lao động và quan hệ lao động, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, vật quyền và quyền nhân thân, những vấn đề pháp lý trong giao dịch chứng khoán hay bản chất pháp lý của Condotel…

Với những nội dung rất có giá trị và mang tính thời sự được các học giả trao đổi tại Hội thảo, cùng với việc nghiên cứu so sánh và trao đổi kinh nghiệm từ các chuyên gia pháp luật Đức sẽ là những gợi mở cho những nội dung nghiên cứu chuyên sâu tiếp theo của Khoa Luật trong thời gian tới.