Hội thảo khoa học “Pháp luật tố tụng dân sự trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư”
Sáng ngày 08 tháng 4 năm 2023, tại TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Luật, ĐHQGHN phối hợp cùng Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn (SIU) tổ chức Hội thảo khoa học “Pháp luật tố tụng dân sự trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ Tư”.
Thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng về hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật chủ động tham gia của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư, Nghị quyết 27 của Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới, Trường ĐH Luật ĐHQGHN đã xây dựng chiến lược khoa học và công nghệ giai đoạn 2023-2030, trong đó xác định một trong những định hướng nghiên cứu trọng điểm của Trường là “Nghiên cứu các quan điểm, tư tưởng, chính sách nhằm góp phần xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển pháp luật Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật thích ứng với bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư, mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế của Việt Nam”. Đó là nguyên do chính để Trường triển khai các hoạt động khoa học, trong đó có Hội thảo ngày hôm nay với chủ đề này.
Bên cạnh đó, đây cũng là hoạt động trong khuôn khổ Thỏa thuận hợp tác đã được ký kết giữa Trường Đại học Luật (khi còn là Khoa Luật trực thuộc ĐHQGHN) và Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn từ năm 2019.
Tới dự Hội thảo, có: TS Phạm Quý Tỵ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp, nguyên Đại biểu Quốc hội các khóa X, XI, XII, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và nguyên Chánh án Tòa án Nhân dân TP Hà Nội. Hiện ông là Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn; GS.TS. Phan Trung Lý – nguyên đại biểu Quốc hội, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội; PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn – Nguyên Ủy viên thường trực Ban Chỉ đạo CCTP trung ương.
Về phía Trường Đại học Luật, ĐHQGHN, có PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh, Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, ĐHQGHN; TS. Nguyễn Bích Thảo, Chủ nhiệm Khoa Luật Dân sự; TS. Trần Thu Hạnh, Trưởng Phòng Đào tạo và công tác HSSV; TS. Mai Văn Thắng, Trưởng Phòng QLKH&HTPT; TS. Ngô Thanh Hương, Phó trưởng Phòng TCCB và TTPC…
Hội thảo còn đón tiếp đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, chuyên gia thực tiễn đến từ Trường Đại học Luật Hà Nội, Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, Trường Đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Kiểm sát tại TP. Hồ Chí Minh, Hãng luật YKVN, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cục thi hành án dân sự…
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh khẳng định truyền thống học thuật khai phóng, tiên phong của Trường Đại học Luật, ĐHQGHN trong suốt nửa thế kỷ hình thành và phát triển. Hội thảo hôm nay là sự tiếp tục các chủ đề, hướng nghiên cứu mới để từ đó tư vấn cho Đảng, Nhà nước trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật thích ứng với bối cảnh, điều kiện mới, trong đó có cuộc CMCN 4.0. PGS thay mặt Trường Đại học Luật bày tỏ lòng cảm ơn đến Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn với sự chuẩn bị chu đáo, phối hợp hiệu quả để tổ chức thành công Hội thảo này. Bên cạnh đó, PGS dành sự cảm ơn đặc biệt đến PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn vì đã dành những tâm huyết, tình cảm và sự giúp đỡ cao nhất để Hội thảo được tổ chức như hôm nay.
Phát biểu dẫn đề Hội thảo, TS. Nguyễn Bích Thảo cho biết, Hội thảo hôm nay là một phần trong số các hoạt động của Đề tài cấp ĐHQGHN do TS làm Chủ nhiệm. Đề tài QG.20.73 là một trong chuỗi các nhiệm vụ khoa học – công nghệ do cán bộ, giảng viên của Trường đang triển khai phù hợp với định hướng nghiên cứu nói trên. Chỉ trong khoảng 5 năm trở lại đây, dưới ảnh hưởng sâu rộng, mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, hệ thống pháp luật Việt Nam, trong đó có pháp luật tố tụng dân sự, đã có những bước phát triển mới nhằm kịp thời thích ứng với sự biến đổi của thời đại. Diễn biến mới này không chỉ thể hiện trong thực tiễn hoạch định chính sách, xây dựng pháp luật tố tụng dân sự mà còn thể hiện ở thực tiễn tố tụng dân sự Việt Nam, chẳng hạn như việc triển khai nộp đơn khởi kiện, tống đạt văn bản tố tụng, giao nộp tài liệu, chứng cứ bằng phương thức điện tử, triển khai thí điểm xét xử trực tuyến, hòa giải trực tuyến, ứng dụng trợ lý ảo trong hoạt động xét xử của Tòa án… Vì vậy, chúng tôi tổ chức hội thảo này với mong muốn tạo một diễn đàn học thuật mở để các nhà khoa học, các chuyên gia thực tiễn gặp gỡ, thảo luận, đưa ra những luận điểm khoa học, đánh giá thực trạng pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam và mức độ đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đặc biệt là chỉ rõ những khó khăn, thách thức, bất cập khi ứng dụng công nghệ 4.0 vào thực tiễn tố tụng dân sự Việt Nam, từ đó đề xuất giải pháp, kiến nghị. Kết quả Hội thảo sẽ được sử dụng trong việc hoàn thiện sản phẩm của đề tài nghiên cứu, đồng thời góp phần chỉnh lý, bổ sung giáo trình và bài giảng các học phần Luật tố tụng dân sự, Giải quyết tranh chấp thương mại, tạo điều kiện cho giảng viên và sinh viên của hai trường tiếp cận những kiến thức mới, cập nhật nhất trong lĩnh vực pháp luật có liên quan.
Hội thảo được chia làm hai phiên nhằm thảo luận các nội dung khác nhau về những tác động của CMCN 4.0 tới hệ thống tư pháp dân sự, về thủ tục tố tụng trong bối cảnh CMCN 4.0, những vấn đề về khởi kiện, lưu trữ, chứng cứ điện tử, hòa giải điện tử và thi hành án dân sự và những vấn đề đặt ra khi triển khai tòa án điện tử trong thực tiễn và những vấn đề cần hoàn thiện.
Hội thảo được tổ chức kết hợp bằng cả hình thức trực tiếp lẫn trực tuyến vì vậy, đã đón nhận sự tham gia và thảo luận của đông đảo chuyên gia, nhà khoa học đến từ mọi miền đất nước, trong đó, có khoảng gần 200 chuyên gia đến dự trực tiếp và 100 chuyên gia tham dự trực tuyến trên nền tảng zoom.
Hội thảo đã thành công ngoài mong đợi và các kết quả thảo luận sẽ được tiếp tục thảo luận để đưa vào báo cáo thực hiện Đề tài và trên cơ sở đó kiến nghị hoàn thiện pháp luật Việt Nam về tố tụng dân sự trong thời gian tới./.
