Ngày 11/4/2024, Trường Đại học Luật, ĐHQGHN đã tổ chức Hội thảo khoa học: Hệ thống tư pháp hình sự Việt Nam: Những vấn đề lý luận, thực tiễn và lập pháp.
Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học đến từ các Bộ, ngành Trung ương, cơ sở đào tạo, nghiên cứu trong nước. Về phía Trường Đại học Luật có PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh – Hiệu trưởng, PGS.TS. Trịnh Tiến Việt – Phó Hiệu trưởng.
Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Thị Quế Anh cho rằng chủ đề của Hội thảo rất có ý nghĩa đòi hỏi phải tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, hoàn thiện lý luận, nhất là trong bối cảnh đến năm 2030 chúng ta phải hoàn thành cơ bản việc xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân. Hiệu trưởng hi vọng các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học tham dự sẽ cùng thảo luận và đưa ra các ý kiến về chủ đề của Hội thảo. Hiệu trưởng cũng ghi nhận và bày tỏ lòng kính trọng tới những đóng góp của GS.TSKH. Lê Văn Cảm cho hoạt động khoa học và giáo dục của Trường.
Hội thảo được chia làm 3 phiên với các nội dung : Những vấn đề chung về hệ thống tư pháp hình sự ; Luật Hình sự Việt Nam : Những vấn đề lý luận, thực tiễn và lập pháp ; Luật Tố tụng Hình sự, thi hành án Hình sự Việt Nam : Những vấn đè lý luận, thực tiễn và lập pháp.
GS.TSKH. Lê Văn Cảm báo cáo đề dẫn kết hợp tham luận 1, chỉ ra tính cấp thiết của việc đặt ra hội thảo. Hội thảo xoay quanh những vấn đề rộng lớn liên quan đến lý luận, thực tiễn và lập pháp trong hệ thống tư pháp hình sự Việt Nam. Trong nội dung báo cáo chỉ tập trung vào vấn đề cốt lõi về Lý luận, Thực tiễn và Lập pháp trong các chuyên ngành pháp luật về tư pháp hình sự.
Tiếp đó, tại Phiên 1, PGS.TS. Lê Lan Chi trình bày tham luận “Quan niệm về hệ thống tư pháp tại Ha Kỳ – những tương đồng và khác biệt với Việt Nam”. GS.TS. Vũ Công Giao trình bày tham luận “Bàn thêm về quyền tư pháp và kiểm soát việc thực hiện quyền tư pháp ở nước ta hiện nay”
Tại Phiên 2, PGS.TS. Trịnh Tiến Việt trình bày tham luận “Những định hướng nghiên cứu mới của Luật hình sự Việt Nam đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 27- NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung Ương “Về việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới”. Bài tham luận bao gồm 10 định hướng cơ bản. TS. Nguyễn Thị Lan trình bày tham luận “Hoàn thiện về mặt kỹ thuật lập pháp đối với các biện pháp tha miễn trong Phần chung Bộ luật Hình sự năm 2015”.
Phiên 3 gồm các tham luận của PGS.TS. Đỗ Thị Phượng – “Cơ sở lý luận và định hướng nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng tố tụng hình sự của Việt Nam”. Tham luận trình bàu các chủ thể và mối quan hệ giữa các chủ thể trong tố tụng hình sự Việt Nam. PGS.TS. Trần Văn Luyện trình bày tham luận “Tiếp tục hoàn thiện chính sách thi hành án hình sự trong tình hình mới”. Đặt ra những vấn đề về tính kinh tế trong việc áp dụng chính sách thi hành án hình sự.
Thảo luận tại Hội thảo, các chuyên gia đã chia sẻ, góp ý các ý kiến về bộ phận cấu thành hệ thống tư pháp hình sự; ý nghĩa của hệ thống tư pháp hình sự đối với đào tạo và nghiên cứu khoa học; xu hướng chuyển hướng trong xử lý hình sự, không chỉ đối với người chưa thành niên phạm tội; Tòa án hình sự Quốc tế đặt ra trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, đặc biệt trong vấn đề hoàn thiện về lập pháp tư pháp hình sự; khái niệm “tội phạm” của Luật hình sự và những mối quan hệ giữa luật hình sự và luật hành chính; khi nào Việt Nam tiệm cận đến những giá trị tiến bộ, tư duy văn hóa pháp lý về hình sự của thế giới; nội hàm “Tư pháp”, “Quyền tư pháp” trong bối cảnh xây dựng nhà nước pháp quyền. Các ý kiến của Hội thảo đến từ GS.TS. Nguyễn Đăng Dung, GS.TS. Phạm Hồng Thái, GS.TS. Hoàng Thị Kim Quế, GS.TS. Nguyễn Bá Diến, PGS.TS. Trần Văn Độ, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Chí, PGS.TS. Trịnh Quốc Toản, PGS.TS. Kiều Đình Thụ, PGS.TS. Nguyễn Sơn.
